Τζαμί (Yakub Bey)

Περιοχή: Συνοικία του Παλιού τζαμιού – Cami-i Atik

Οδός & αριθμός: Παπακωνσταντίνου Νερέτης & Κρέσνας

Έτος ανέγερσης:  τέλη του 15^ου αιώνα (περίοδος Οθωμανοκρατίας)

Στις αρχές του 20^ου αιώνα, η Φλώρινα είχε επτά τζαμιά που ήταν διασκορπισμένα σε ολόκληρη την πόλη για να εξυπηρετούν τις θρησκευτικές ανάγκες των μουσουλμάνων. Το θρησκευτικό κέντρο της πόλης κατά την οθωμανική περίοδο ήταν ο χώρος που περικλειόταν από τις οδούς Μεγάλου Αλεξάνδρου στο βορρά, Παπακωνσταντίνου Νερέτης στα νοτιοδυτικά και Κρέσνας στα ανατολικά (Κασκαμανίδης, 2006: 50).

Σ’ αυτό το χώρο, βρισκόταν το τζαμί Yakup Bey, γνωστό και ως Çarsi Cami (τζαμί της αγοράς), γιατί βρισκόταν βόρεια της υπαίθριας εβδομαδιαίας αγοράς της πόλης (Cohen, 1920: 115. Κασκαμανίδης, 2006), όπως αναφέρει ο περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή, που επισκέφτηκε την Φλώρινα μετά τα μέσα του 17ου αιώνα (Δημητριάδης, 1973).

Το κτιριακό συγκρότημα περιλάμβανε το τζαμί, τον τεκέ των δερβίσηδων  που ανήκαν στο τάγμα των Naksibedi  (σουνιτικό τάγμα) με ηγούμενο τον σεΐχη Αλή Ντεντέ και τον ξενώνα του τεκέ, το νεκροταφείο των δερβίσηδων και τον μεντρεσέ (ιεροδιδασκαλείο) (Μεκάσης, 2003: 18-32). Αυτό αποτελούσε ταυτόχρονα  θρησκευτικό κέντρο και κέντρο μουσουλμανικών σπουδών.

Στη συνοικία αυτή βρίσκονταν πολλά από τα εμπορικά καταστήματα της πόλης καθώς και τα κτίρια της οθωμανικής διοίκησης στο δυτικό της τμήμα, γεγονός το οποίο μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια από τις παλαιότερες μουσουλμανικές συνοικίες της πόλης, αν όχι η παλαιότερη (Cohen, 1920: 115. Κασκαμανίδης, 2006).

Αρχιτεκτονικά στοιχεία:

Τα τζαμί  ήταν μονώροφο ορθογώνιο κτίριο και καλύπτονταν με απλή τετράρριχτη στέγη και πολλά ανοίγματα με φεγγίτες στο πάνω μέρος κυρίως προς την πλευρά της εσωτερικής αυλής στην ανατολική του όψη. Η βάση του μιναρέ, το μόνο τμήμα του που είναι πλέον ορατό, έχει εξαγωνική κάτοψη. Ο μιναρές του τζαμιού είχε ύψος μεγαλύτερο από 15 μέτρα,  βρισκόταν στη ΝΔ  του τεμένους και εφάπτονταν με αυτό (Cohen, 1920: 115. Κασκαμανίδης, 2006). Η μορφολογία του τεμένους και τα κατασκευαστικά στοιχεία του μιναρέ παραπέμπουν σε νεότερο κτίσμα του 18ου αιώνα. Το 1953-1954 το τζαμί κατεδαφίστηκε και έμεινε μόνο το κάτω μέρος του μιναρέ ύψους 380 εκ.